ნაკლებად ცნობილი ფაქტები მარო მაყაშვილის ცხოვრებიდან - Marao

მარო მაყაშვილს — საქართველოს ეროვნულ გმირს და დამოუკიდებლობისათვის მებრძოლ ახალგაზრდა ქალს ხშირად მოიხსენიებენ როგორც „ქართველ ჟანა დ’არკს“. თუმცა, მისი ცხოვრების ზოგიერთი დეტალი ბევრისთვის უცნობია. 

გთავაზობთ მარო მაყაშვილის ცხოვრების რამდენიმე ნაკლებად ცნობილ ფაქტს, რომლებიც მის პიროვნებასა და მემკვიდრეობას უფრო ღრმად გაგაცნობთ.

მარო მაყაშვილი დაბადებიდანვე ქართულ ინტელექტუალურ ელიტაში იზრდებოდა 

მაროს ოჯახი ქართველი ინტელიგენციის მნიშვნელოვან წარმომადგენლებს ეკუთვნოდა: მამა, პოეტი კონსტანტინე მაყაშვილი, საქართველოს მწერალთა კავშირის ერთ-ერთი დამფუძნებელი იყო, ხოლო დედა თამარ გაბაშვილი, მწერალ ეკატერინე გაბაშვილის ქალიშვილი. ეს მემკვიდრეობა  აორმაგებდა მის პასუხისმგებლობას ქვეყნისა და ხალხის წინაშე.

სიბრძნისმეტყველების (ფილოსოფიის) ფაკულტეტზე სწავლობდა მაშინ, როცა ეს სფერო ქალებისთვის უჩვეულო იყო 

თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლა ქალებისთვის ჯერ კიდევ ახალი გამოწვევა იყო, განსაკუთრებით ჰუმანიტარული მეცნიერებების სფეროში. მარო ერთ-ერთი პირველი იყო, ვინც ამ გზას დაადგა, რაც მის ინტელექტუალურ გამბედაობაზე მიუთითებს.

მარო მწერლობაზე სერიოზულად ფიქრობდა, მის დღიურში შემორჩენილია დრამატული ჩანაწერები 

მაროს დღიური განსაკუთრებული დოკუმენტია, მასში ჩანს ახალგაზრდული მღელვარება, პატრიოტიზმი და სულიერი სიმწიფე. ზოგი ჩანაწერი იმდენად ღრმაა, რომ მისგან პოეტური ან მემუარული ტექსტის შექმნაც იქნებოდა შესაძლებელი.

მისი დღიური ასახავს იმდროინდელი ახალგაზრდობის ფიქრებსა და მისწრაფებებს

მარო მაყაშვილი 16 წლიდან დღიურს აწარმოებდა, სადაც აღწერდა თავის ფიქრებს, ოცნებებსა და იმედებს. მისი ჩანაწერები ასახავს იმდროინდელი ახალგაზრდობის მსოფლმხედველობასა და მისწრაფებებს. დღიური მოგვიანებით გამოქვეყნდა და მნიშვნელოვანი წყაროა საქართველოს პირველი რესპუბლიკის პერიოდის შესასწავლად.

მარო მაყაშვილი აქტიურ საზოგადოებრივ ცხოვრებას ეწეოდა

გარდა იმისა, რომ მარო მაყაშვილი სწავლობდა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, იგი აქტიურად მონაწილეობდა საზოგადოებრივ საქმიანობაში. იგი იყო "ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების" წევრი, რომელიც მიზნად ისახავდა ქართული ენისა და კულტურის გავრცელებას.

წითელ ჯვარში ჩაწერა დამოუკიდებლად გადაწყვიტა და არავისთვის შეუთანხმებია

მისმა მშობლებმა მოგვიანებით გაიგეს, რომ მარო ბრძოლის ხაზზე იყო. მან არავინ შეაწუხა თავისი გადაწყვეტილებით, არც მშობლები და არც ლექტორები. ეს იყო ახალგაზრდული, მაგრამ ძალიან შეგნებული და პატრიოტული ჟესტი.

ბრძოლის ველზე სიკვდილის წინაც არ ემჩნეოდა შიში

მიხეილ დადიანის მონათხრობით, მარო შტაბის აივანზე სრულიად მშვიდად იდგა და უსმენდა ყუმბარების აფეთქებას. ის არ ტოვებდა თანაგუნდელებს, ვიდრე წასვლა არ დაავალეს. მარო მშვიდად და ღირსეულად წავიდა უკანასკნელ გზაზე.

მის გარდაცვალებას, იქვე მყოფი იუნკერი, მიხეილ დადიანი შემდეგნაირად იხსენებდა: „სწორედ ამ დღეს ამოვიდა ტაბახმელაზე მოწყალების და მარო მაყაშვილი, რომელიც იქვე შტაბის აივანზე იდგა და სრულიად დამშვიდებული უსმენდა არტილერიის ყუმბარების აფეთქებას, რომლებიც სულ ახლოს ეცემოდნენ შტაბთან. სჩანდა, რომ მათ სწორედ ის დუქანი ჰქონდათ მიზანში ამოღებული, სადაც გენერალ ანდრონიკაშვილის შტაბი იყო. პოლკოვნიკი ჩხეიძე გამოვიდა შტაბიდან და დაინახა მარო, რომელსაც მე ველაპარაკებოდი; უთხრა მას ახლავე დაბრუნებულიყო თბილისში. მარო ჩაჯდა სასანიტარო ორთვალაში და თბილისისაკენ დაეშვა, სულ ნახევარი კილომეტრი არ ჰქონდა გავლილი, რომ მტრის ყუმბარა ორთვალას მოხვდა და მარო იმსხვერპლა“.

ზაქარია ფალიაშვილმა, ოპერის გმირს, მაროს სახელი დაარქვა

მაროს თავგანწირვამ დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა ქართველ ხელოვანებზე. სწორედ მის პატივსაცემად ეწოდა ზაქარია ფალიაშვილის ოპერა „დაისის“ მთავარ გმირს მარო. ეს იყო სიმბოლური გზით მაროს უკვდავყოფა ხელოვნებაში.

თავდაპირველად დაკრძალეს სამხედრო ტაძრის ეზოში, დღეს მის საფლავზე პარლამენტია აგებული

1921 წლის 23 თებერვალს მარო მაყაშვილი დაკრძალეს საქართველოს მაშინდელი სამხედრო ტაძრის ეზოში, თბილისში. დღეს ეს ადგილი საქართველოს პარლამენტის ტერიტორიაა, სადაც მაროს საფლავი გმირთა მემორიალის ნაწილად იქცა. ეს კიდევ ერთი სიმბოლოა იმისა, რომ მისი სახელი ერთიანობის და თავისუფლების ნაწილად დარჩა.

მარო მაყაშვილი იყო პირველი ქალი, რომელიც საქართველოს ეროვნული გმირის ორდენით დააჯილდოვეს

2015 წელს, საქართველოს პრეზიდენტმა მარო მაყაშვილს გარდაცვალების შემდეგ მიანიჭა ეროვნული გმირის წოდება, რაც მას პირველი ქალად აქცევს, რომელმაც ეს უმაღლესი სახელმწიფო ჯილდო მიიღო. 

მარო მაყაშვილი — 19 წლის გოგონა, რომელიც გმირად იქცა არა მხოლოდ ომში დაღუპვით, არამედ იმით, თუ როგორ გააზრებულად აირჩია თავგანწირვა. მისი მაგალითი დღემდე შთაგონების წყაროა ყველა თაობისთვის.

„პა­ლიტ­რა L“ ასე­ვე გთა­ვა­ზობთ სა­კო­ლექ­ციო ლი­მი­ტი­რე­ბულ გა­მო­ცე­მას, რო­მე­ლიც მხო­ლოდ 35 ლარი ეღი­რე­ბა და მის შე­ძე­ნად ექ­სკლუ­ზი­უ­რად "ბიბ­ლუ­სის" მა­ღა­ზი­ებ­ში შეძ­ლებთ. მარო მა­ყაშ­ვი­ლის ახა­ლი გა­მო­ცე­მა 26 მა­ი­სი­დან იქ­ნე­ბა ხელ­მი­საწ­ვდო­მი.

R