_ რა მითხარი?
_ უბრალოდ… _ გოგონამ საჭირო სიტყვებს დაუწყო ძებნა.
_ ესე იგი, თქვენ სპექტაკლი გაითამაშეთ, არა? ჩემ მეტი გასამასხარავებელი ვერავინ იპოვეთ? ახლა ყველაფერი გასაგებია. რაღაც-რაღაცები მეც არ მომწონდა, მახსოვს ასეთი მომენტებიც… ვგრძნობდი, რომ ყველაფერი რიგზე ვერ იყო, მაგრამ რას ვიფიქრებდი, თუ… რაში დაგჭირდათ ამის გაკეთება?.. იქნებ ამიხსნა, სალო, რატომ ჩაიდინეთ ეს?
სალომე თავდახრილი იჯდა და ხმას არ იღებდა. მარინამ შეამჩნია, როგორ უცახცახებდა ძმისშვილს მხრები. შეეცოდა ობლობაში გაზრდილი გოგონა, თან შეეშინდა, ნერვიულობით მუცელი არ მოეშალოსო და ტონი შეარბილა.
_ არა უშავს, ის ყველაფერი წარსულში დარჩა, შვილო. ახლა ეს არ არის მთავარი. დღეს ყველაფერი შეიცვალა. ანუ მთავარი ისაა, რომ მოსახდენი მოხდა. ეს არის საუკეთესო, რაც შეიძლებოდა მომხდარიყო. მორჩა, ვაკოს სიჯიუტე დამთავრებულია, მერწმუნე. როცა ის ამ ამბავს გაიგებს, უკან ვეღარ დაიხევს, საყვარელო, გესმის? აი, ნახავ, ყველაფერი რა კარგად იქნება, _ მარინამ თავი აუწია გოგონას და თვალებში ჩახედა, _ განა შენ არ გიყვარს იგი? მე ვიცი, რომ გიყვარს…
_ არ ვიცი… არ ვიცი, მამიდა.
_ რა თქმა უნდა, გიყვარს! ჩემი საკუთარი თვალებით მაქვს ეს ნანახი. სახე გქონდა წაშლილი, როცა იჩხუბეთ, ადამიანს არ ჰგავდი.
_ ეგ… ეგ მხოლოდ მისი სიტყვების გამო. მან ისეთი შეურაცხყოფა მომაყენა, რომლის ატანა შეუძლებელი იყო. ძალიან ცუდად მომექცა, ამის პატიება? არ ვიცი…
_ რას ლაპარაკობ! შეცდომა ვის არ მოსვლია, სიხარულო?! მე, მაგალითად, არც გავამტყუნებდი. შენც იგივეს არ ფიქრობ? მაგრამ მერე? მე ხომ ავუხსენი ყველაფერი, ხომ ვუთხარი, რომ შენ მასზე არაფერი იცოდი? განა მას შემდეგ არ შეიცვალა მისი შენდამი დამოკიდებულება? არ მითხრა ახლა, ისევ ისე მექცევაო! ჩემი აზრით, ახლა აზრი შეიცვალა!
სალომემ თავი გადააქნია.
_ სამწუხაროდ, არაფერი შეცვლილა, მამიდა, სულ არაფერი. იგი დარწმუნებულია, რომ მე მისი ცოლობა მხოლოდ მისი სიმდიდრის გამო მინდოდა. მისი გადარწმუნება, მე მგონი, შეუძლებელია. ვერავინ ააჯერებს, რომ ასე არ არის. არადა, მის ფულები მართლა არაფერში მჭირდება… და არც ის მჭირდება არაფერში. არავითარ შემთხვევაში არ გავყვები ცოლად, სულ რომ მუხლებზე დამიჩოქოს. გამორიცხულია!
_ და შენ მზად ხარ, გაანადგურო შენი ბედნიერება რაღაც სისულელის გამო?
_ ეს სისულელე არ არის.
_ რა მნიშვნელობა აქვს, რას დაარქმევ? ახირებას, სისულელეს თუ ვარაუდს? ერთი უბრალო გაუგებრობაა და მეტი არაფერი! _ აღშფოთდა მარინა, _ რას უპირებ იმ ადამიანს? რას ჰქვია, არ გაჰყვები! შენ აწი აღარავინ შეგეკითხება!
_ ეგ უკვე მეტისმეტია, მამი!
_ ჯერ მე მომისმინე! მეტისმეტს მე შენ არასდროს გეტყვი! ვიცი, რასაც ვლაპარაკობ! მხოლოდ შენს თავზე რომ ფიქრობ, იმ ბიჭს რას უპირებ? მას რომ უყვარხარ, ეს თუ იცი? არ გაქვს უფლება, ასე მოექცე! ეს უსამართლობა იქნება, საყვარელო!
_ როგორ ცდები, რომ იცოდე… შეიძლება ადრე ვუყვარდი… ან არ ვუყვარდი, რა ვიცი, მაგრამ ახლა რომ ნამდვილად არ ვუყვარვარ და ვეზიზღები, ამას აშკარად ვხედავ. ბრმა ხომ არ ვარ, ასეთი რამ გამომეპაროს? თვალის დასანახავად ვერ მიტანს.
მარინამ უკმაყოფილოდ გააქნია თავი.
_ ამბობენ, ნამდვილი ბრმა ის არის, ვისაც დანახვა არ სურსო. სალომე, ჩემო ერთადერთო სიხარულო, დამიჯერე, რასაც გეუბნები. მას ძალიან უყვარხარ. შეიძლება ვერ აცნობიერებს ამას, მაგრამ მე ვგრძნობ. ხომ იცი, კაცი ჩემს თვალებს ვერაფერს გამოაპარებს.
მიუხედავად მამიდის შეგონებისა, სალი მაინც ჯიუტად იდგა თავისაზე. კარგა ხანს იკამათეს, მაგრამ მარინამ მაინც ვერ დაითანხმა ძმისშვილი, ვაკოსთვის ეთქვა თავისი ორსულობის შესახებ. ქალი მაინც არ ყრიდა ფარხმალს და მთელი ძალისხმევით ცდილობდა მის დათანხმებას.
_ ეს აუცილებელია, დამიჯერე. უნდა უთხრა, გასაგებია? და თუ შენ არ აპირებს ამის თქმას, მე ვეტყვი. გპირდები!
სალომემ ამოიკვნესა.
_ არავითარ შემთხვევაში! ამას არ გააკეთებ, მამიდა! შენ არ გაქვს ამის უფლება. ეს ბავშვი მე მეკუთვნის და ჩემი გადასაწყვეტია, ვის ვეტყვი და ვის არა! არ მინდა, მან ეს ამბავი გაიგოს და ვერც გაიგებს, რადგან მე ასე მინდა!
მარინა მიხვდა, კამათს აზრი არ ჰქონდა და დანებების ნიშნად ხელები ასწია.
_ კარგი, როგორც იტყვი, _ მშვიდად წარმოთქვა, _ შენ გაიმარჯვე, _ და ხმადაბლა დაამატა, _ მხოლოდ დროებით.
მაგრამ სალომე რისი სალომე იყო, მამიდის სიტყვები დაეჯერებინა, მით უმეტეს, გულის სიღრმეში თავადაც გრძნობდა, რომ ქალი მართალი იყო. ვაკოს უნდა სცოდნოდა მისი ორსულობის ამბავი, მას მართლა ჰქონდა ამის უფლება. ბოლოს და ბოლოს, ბავშვის მამა იყო, სხვა თუ არაფერი.
ღმერთო, როგორ არ უნდოდა, როგორ არ უნდოდა! რა იმედები ჰქონდა, რა გეგმები! ახლა აზრი დაკარგა მოსკოვში გაქცევის იდეამ. ეს იქამდე უნდა გაეკეთებინა, სანამ მარინა რამეს გაიგებდა. მაგრამ თავადაც რომ გვიან მიხვდა? მშვიდი ორსულობა მაინც ჰქონოდა და ეს ტოქსიკოზი არ დამატებოდა! მაშინ ხომ ვერაფერს გაიგებდა მისი გამზრდელი?
8 8 8
იმ საღამოს, თითქოს გულმა უგრძნოო, მოულოდნელად ვაკო გამოჩნდა. თითქოს ვიღაცამ უამბო მათი საუბრის შესახებო, უცნაურად აათვალიერა გოგონა და ცივი სალამი ესროლა, მარინას კი გადაეხვია, გადაკოცნა და თბილადაც მოიკითხა. მისი გამოჩენით გახარებული ქალი აღტაცებით ალაპარაკდა.
_ რომ იცოდე, როგორ მასიამოვნე, ვაკო, შენ შემოგევლოს ჩემი სიცოცხლე! სად დაგვეკარგე? სალომემ ძალიან მოიწყინა და მეც. რამდენი დღეა, ერთად არ ყოფილხართ. სამსახურში ხომ მშვიდობაა? რატომ არ ჩანდი?
_ მშვიდობაა, მარი, მშვიდობა. უბრალოდ, ვერ მოვიცალე და ეგ იყო. შენ ხომ კარგად ხარ?
_ მე რა მიჭირს, ვარ ძველებურად. ყოველდღე უკეთ და უკეთ ვგრძნობ თავს. აი, ჩემი გოგონა კი რაღაც არ მომწონს ბოლო ხანებში. ისეთი სევდიანია, ისეთი, ისეთი, რომ…
_ გეყოფა, მამიდა! სულაც არ ვარ სევდიანი! _ გააწყვეტინა სალიმ.
_ როგორ არ ხარ, შვილო. ძალიან შეიცვალე. გგონია, ვერ ვხედავ? ვაკო, იქნებ სადმე წაგეყვანა, გენაცვალე, ცოტა ჰაერზე გავიდეს, თორემ მთლად გაუყვითლდა სახე.
_ კი ბატონო, რა პრობლემაა, თუკი მოისურვებს… _ მხრები აიჩეჩა მამაკაცმა.
_ რას მიქვია მოისურვებს! აბა, რას იზამს! ის კი არა, მეც სიამოვნებით გამოგყვებოდით, რომ არა…
_ წამოდი, მარი, შენზე უკეთესს ვის გავასეირნებ, მაგაზე დაგზარდები? _ სასიამოვნოდ გაიცინა ვაკომ.
_ ვერ მოგართვით, ახალგაზრდებო! დღეს თქვენთვის სწორედ რომ არ მცალია! ამაღამ ისეთი ფილმი გადის მესამე არხზე, რომ არ ვუყურო, გავგიჟდები.
_ რა ფილმია ამისთანა?
_ «კრამერი კრამერის წინააღმდეგ»… ჩემი ახალგაზრდობის დროინდელი სურათია. რამდენი ხანია, არ უჩვენებიათ. ძლივს მეღირსა. ამის გამოტოვება იქნება?
_ ჰოო… როგორ გითხრა… შენ უკეთ იცი, რაც უნდა გააკეთო, მინიშნება მიღებულია, _ ეშმაკურად ჩაიღიმა მამაკაცმა, _ აბა, რა ვქნათ, სალი? რა ვუყოთ ჩვენს მეთაურს? დავტოვოთ სახლში?
გოგონა ვერ ახერხებდა აფორიაქების დამალვას და ეს ხმაშიც შეეტყო.
_ როგორც ყოველთვის, ქალბატონი მეთაური არჩევანის საშუალებას არ გვიტოვებს, _ ძლივს წარმოთქვა ნერწყვგამშრალმა.
_ ივახშმე უკვე? _ ძალიან შინაურულად და რბილად ჰკითხა ვაკომ, რამაც ძალზე გააოცა სალომე. ერთი წუთის წინ ისეთი მტრული მზერით უყურებდა, ძნელი დასაჯერებელი იყო, ასე უეცრად რომ «გალმობიერდა».
_ ჯერ არა.
_ ესე იგი, სავახშმოდ მივდივართ. შენ შენი გაიტანე, მარი და მე ეს მომწონს. ოღონდ იცოდე, თუკი უჩვენოდ მოიწყენ, ჩვენ არ დაგვაბრალო! _ საჩვენებელი თითი ხუმრობით აათამაშა მამაკაცმა.
_ თქვენ ოღონდ წადით და მე ვიცი, მოვიწყენ თუ მოვილხენ! პირობას გაძლევთ, საყვედურს არც ერთს არ გეტყვით, _ გადაიკისკისა მარინამ და თავი უკან გადახარა.
8 8 8
მანქანაში ჩასხდნენ თუ არა, სალომე უარესად ანერვიულდა. ზუსტად იცოდა, რა პასუხსაც გასცემდა მამაკაცი, თუკი ფეხმძმიმობის ამბავს შეატყობინებდა. ამის გაფიქრებაც კი თავზარს სცემდა. იქნებ მოიცადოს და როცა ვახშამი დასრულდება, მერე უთხრას? წინასწარ რატომ უნდა ჩაიშხამოს საღამო? მაგრამ ასე უარესი რომ გამოდგეს? მერე არ დაუწყოს, რატომ მაშინვე არ მითხარი, გინდოდა, დრო გეტარებინაო? რაც იქნება, იქნება. ჯერ მაინც არ ეტყვის. დილიდან ლუკმა არ ჩასვლია პირში. შიმშილით კვდება, თან გულიც არ ერევა. ამიტომ ჯობია, ჯერ კარგად ივახშმოს და სათქმელი მერე უთხრას. მაინც ცუდად დამთავრდება საღამო და რაღა ახლავე გაიხეთქოს გული? ნერვიულობა მერეც ეყოფა. ამის გაფიქრებაზე ოდნავ დამშვიდდა, მაგრამ… სულ რამდენიმე წუთით, რადგან ვაკომ ისეთი რამ უთხრა, ნამდვილი შოკი მიიღო.
_ რატომღაც, რესტორნის ხასიათზე არ ვარ, ამიტომ გადავწყვიტე, ჩემთან წავიდეთ, სახლში.
_ შენთან? _ სალის სუნთქვა შეეკრა.
_ ჰო. რა იყო, რამე არ მოგწონს?
რა ჩაიფიქრა? უნდა, რომ ისევ აცდუნოს? ხელები სიმწრით მომუშტა, რაც შეიძლებოდა, ძლიერად ჩააჭირა ფრჩხილები ხელისგულს, მაგრამ მეორე წამს, თითქოს რაღაც მოაფიქრდაო, ნიშნის მოგებით ჩაიღიმა. «არა მგონია, ჩემი შეცდენის ხასიათზე დადგეს, როცა ახალ ამბავს შეიტყობს. სექსის კი არა, ჭამის მადაც დაეკარგება».
როცა სახლში შევიდნენ, სალომეს გაოცებისგან თვალები გაუფართოვდა. სასტუმრო ოთახში, პატარა მაგიდაზე, ორ ადამიანზე ლამაზი სუფრა იყო გაშლილი. გოგონა მიხვდა, რომ ვაკომ ყველაფერი წინასწარ დაგეგმა და გზაში არ მიუღია აქ ვახშმობის გადაწყვეტილება.
_ ეს რას ნიშნავს? _ წარბები შეყარა სალომემ.
ვაკომ შემპარავად აიჩეჩა მხრები.
_ ეს ჩემი მოსამსახურის პატარა ყურადღების შედეგია. რამდენი დღეა, მარინა მთხოვს, სადმე დაგპატიჟო. ჰოდა, მეც გადავწყვიტე, მრავალფეროვნებისთვის, ამჯერად ჩემს ოჯახში გაგმასპინძლებოდი.
სალომესთვის ძნელი დასაჯერებელი იყო, მამიდას ამგვარი რამ გაეკეთებინა, მით უმეტეს, დილანდელი საუბრის შემდეგ.
_ მამიდაჩემი ძალიან იყო შეშფოთებული, ბოლო დროს ერთმანეთს საერთოდ არ ხვდებით და ეს ერთობ მანერვიულებსო. რატომ მატყუებ? მას არ უხსენებია, რომ შენ დაგირეკა…
ვაკომ ჩაახველა.
_ მერე შენ რა უპასუხე?
_ რომ შენ ძალიან ხარ დაკავებული და ჩემთვის არ გცალია.
_ მაშინ კარგი მიქნია, რომ მოვედი. იმედია, ზედმეტად არ განერვიულდა.
_ შენ ჩემს შეკითხვას არ უპასუხე…
_ რომელ შეკითხვას?
_ გკითხე, რატომ მატყუებ-მეთქი…
_ მოდი, ეს შეკითხვა ჯერჯერობით პასუხის გარეშე დავტოვოთ, კარგი? შენ ის მითხარი, მამიდა ზედმეტად ხომ არ განერვიულდა?
_ არა მგონია.
_ ჰოდა, მშვენიერია. მაშინ, მოდი, ვივახშმოთ, თან მომიყევი, რას საქმიანობდი ბოლო დღეების განმავლობაში, _ მან გალანტურად გამოსწია სკამი და როცა გოგონა დაჯდა, ნაზად ჩამოუსვა მკლავებზე თითები.
_ არა მგონია, შენ ეს საერთოდ გაიანტერესებდეს, _ ირონიულად შენიშნა სალიმ და იქვე დაამატა, _ ჩემთვის ისევე ძნელია შენთან შეხვედრა, როგორც შენთვის.
ამწუთას ყველაზე რთული ის იყო სალომესთვის, საიდან დაეწყო საუბარი ბავშვის შესახებ. იქნებ თავს ძალა დაატანოს და ეგრევე მოხსნას გუდას პირი? მოხდეს, რაც მოსახდენია, რისთვის გააჭიანუროს? ჯანდაბას შიმშილის თავი! ან იქნებ, აჯობებს, შორიდან მოუაროს და მინიშნებებით მივიდეს მთავარ სათქმელამდე?
_ გამოდის, შენ ჩვენს შეხვედრებს როგორც მძიმე ვალდებულებას, ისე აღიქვამ? ასე უყურებ ჩვენს ურთიერთობას? _ ჰკითხა მამაკაცმა და დაჟინებით ჩააშტერდა თვალებში.
_ ჩვენი ურთიერთობაც და შეხვედრებიც შენ გახადე ასეთი.
სალის ასეთმა პასუხმა სინდისის ქენჯნა სულაც არ გამოიწვია მასში.
_ ვიმედოვნებ, მარინას თანდასწრებით არ ავლენ ჩემ მიმართ შენს ნამდვილ გრძნობებს და ასეთი ტონით არ ლაპარაკობ ჩემზე.
სალიმ ჩაიცინა.
_ მამიდას ჰგონია, რომ ჩვენ ვგიჟდებით ერთმანეთზე.
_ ჭკვიანი გოგო ხარ, მომწონხარ ასეთი… რას დალევ?
_ კოკა-კოლას.
_ ალკოჰოლიანი არაფერი გინდა? _ გაკვირვება გამოესახა სახეზე ვაკოს.
_ არა, გმადლობ, მხოლოდ გაზიანი.
_ ცოტა კონიაკი?
_ მეტი არაფერი მინდა, დიდი მადლობა. თუ არ გაქვს, არც ეგაა პრობლემა, ცივ წყალსაც დავჯერდები.
_ მაქვს, დაწყნარდი, _ უპასუხა მამაკაცმა, მაცივარი გამოაღო და კოკა-კოლას ბოთლი გამოიღო.
_ რატომ არ სვამ? გეშინია, არ დაგათრო და ამით არ ვისარგებლო? _ თან კოკა-კოლას უსხამდა, თან თვალს არ აშორებდა ვაკო.
_ გინდა მითხრა, რომ ასეთი რამ ჯერ არ მომხდარა? _ კითხვა შეუბრუნა სალიმ და თვალი თვალში გაუყარა.
დაე, იფიქროს, რომ ამის გამო არ სვამს. კმაყოფილმა ცხელი ხაჭაპური გადაიღო და გემრიელად ჩაკბიჩა. ლუკმა გადაყლაპული არ ჰქონდა, რომ მოულდნელად ვაკო ალაპარაკდა.
_ შენში რაღაც შეიცვალა, სალი. სულ ვცდილობ, მივხვდე, რა, მაგრამ… _ მამაკაცი ნელა დაიხარა და ქალს გამომცდელად შეაჩერდა სახეში.
გოგონას გულმა ბაგაბუგი ატეხა. მას მოგვიანებით სურდა ამ თემაზე საუბრის წამოწყება, ცოტა მოგვიანებით და არა ახლა…
_ იქნებ თმა გაქვს სხვანაირად? თითქოს უფრო რბილი გაგიხდა, აბრეშუმივით ბზინავს. აი, ლოყები კი ძალიან გაგიფერმკრთალდა…
ეს რა არის, ერთი მკერდი ნახოს ახლა! როგორ გაეზარდა და გაუმაგრდა! იმედია, ეს არ მოხვდება თვალში.
_ იმიტომ, რომ გარეთ როცა გავდივარ, ყოველთვის შლაპა მახურავს და სათვალე მიკეთია. მზის სხივი თითქმის არ მხვდება სახეზე, _ იმართლა თავი.
_ ჰო, ალბათ ამის ბრალია… _ ეჭვნარევი ხმით დაეთანხმა ვაკო და თავადაც გადაიღო ხაჭაპურის მოზრდილი ნაჭერი.
გაგრძელება იქნება