ყოველწლიურად ოქტომბერი არა მხოლოდ შემოდგომის სიმყუდროვესა და ფერად სეზონს ნიშნავს — ეს თვე მთელ მსოფლიოში ცნობილია, როგორც ვარდისფერი ოქტომბერი. ეს კამპანია ეძღვნება ძუძუს კიბოს ცნობიერების ამაღლებას, ადრეული დიაგნოსტიკის პოპულარიზაციასა და დაავადებასთან ბრძოლის ხელშეწყობას.
ვარდისფერი ფერი იქცა იმედის, ერთიანობისა და თანადგომის სიმბოლოდ იმ ქალებისა და ოჯახებისთვის, რომლებიც ამ დიაგნოზს ყოველდღიურად ებრძვიან.

ვარდისფერი ოქტომბერი (Pink October / Breast Cancer Awareness Month) წარმოადგენს გლობალურ მოძრაობას, რომლის მიზანია საზოგადოების ინფორმირება ძუძუს კიბოს შესახებ. კამპანია დაიწყო 1985 წელს, როდესაც ამერიკის კიბოს საზოგადოებამ (American Cancer Society) და ფარმაცევტულმა კომპანიამ AstraZeneca-მ პირველად წამოიწყეს ცნობიერების თვე. ვარდისფერი ლენტი იქცა კამპანიის მთავარ სიმბოლოდ — ნიშანი სოლიდარობისა, რომელიც მსოფლიოს უამრავ ქალს აერთიანებს საერთო მიზნისთვის: სიცოცხლის გადასარჩენად.
ამ თვეში ტარდება საქველმოქმედო სირბილები, სკრინინგის პროგრამები, ლექციები, მედია–კამპანიები და ჟღერდება სხვადასხვა ინიციატივა, რომლებიც მოუწოდებენ ქალებს რეგულარულად ჩაიტარონ გამოკვლევები.
რატომ მაინცდამაინც ოქტომბერი?
ოქტომბერი სიმბოლურად არის არჩეული როგორც ერთი კონკრეტული თვე მსოფლიოს გაერთიანებისთვის, ვისაუბროთ ერთ-ერთ ყველაზე გავრცელებულ და ხშირად შეუმჩნეველ დაავადებაზე — ძუძუს კიბოზე.
ბევრ ქვეყანაში ოქტომბერი გადაიქცა არა მხოლოდ სამედიცინო, არამედ სოციალური მოძრაობადაც — სადაც სახელმწიფო, კერძო სექტორი და საზოგადოება ერთიანდებიან საერთო მიზნის გარშემო.

ვარდისფერი ოქტომბერი აღინიშნება მსოფლიოს ათეულობით ქვეყანაში — აშშ-ში, დიდ ბრიტანეთში, საფრანგეთში, ავსტრალიაში, იაპონიაში, კანადაში, გერმანიაში, იტალიაში და საქართველოშიც. ამ პერიოდში მსოფლიოს ცნობილ ნაგებობებს — ეიფელის კოშკს, ნიუ-იორკის ეიმპაიერ სტეიტ ბილდინგს, ბურჯ ხალიფას — ანათებენ ვარდისფრად, რათა შეახსენონ ყველას: ცნობიერება სიცოცხლეს ნიშნავს.
საქართველოშიც კამპანია ყოველწლიურად უფრო აქტიური ხდება. ტარდება უფასო სკრინინგ–პროგრამები, საინფორმაციო აქციები, საჯარო ლექციები და საქველმოქმედო ღონისძიებები. ჯანდაცვის სამინისტროს მონაცემებით, 2023 წელს მხოლოდ ოქტომბრის განმავლობაში 10 000-ზე მეტმა ქალმა ჩაიტარა უფასო გამოკვლევა — და რამდენიმე შემთხვევაში დაავადება სწორედ ადრეულ სტადიაზე აღმოაჩინეს.
ყოველწლიურად მსოფლიოში დიაგნოზს უსვამენ დაახლოებით 2.3 მილიონ ქალს. 2023 წელს დაახლოებით 670 000 ქალი გარდაიცვალა ძუძუს კიბოს გამო. ქალებში ყველაზე გავრცელებული კიბოს ფორმაა და ყველა ონკოლოგიური დაავადების დაახლოებით 25%-ს შეადგენს.
GLOBOCAN-ის მიხედვით, 2022 წელს საქართველოში 1 730 ახალი შემთხვევა დადგინდა. ძუძუს კიბო საქართველოში ქალთა ონკოლოგიური დაავადებების დაახლოებით 27%-ს შეადგენს. სიკვდილიანობის მაჩვენებელი საქართველოში ევროპის საშუალო მაჩვენებელზე მაღალია, რაც დაკავშირებულია სკრინინგის დაბალ ხელმისაწვდომობასთან და დაგვიანებულ დიაგნოზთან.(წყარო: WHO GLOBOCAN, NCDC)
ადრეული დიაგნოზი სიცოცხლეს ნიშნავს
ადრეულ სტადიაზე აღმოჩენილი ძუძუს კიბო 90%-ზე მეტ შემთხვევაში განკურნებადია. სწორედ ამიტომ მნიშვნელოვანია თვითგამოკვლევა და რეგულარული სკრინინგი.
ცნობიერება სტიგმას ანგრევს
ბევრ საზოგადოებაში ქალები ერიდებიან ექიმთან მისვლას — შიშის ან სტიგმის გამო. ვარდისფერი ოქტომბერი ამ ჩუმ ბარიერს ანგრევს.
ჯანმრთელობის კულტურის ნაწილი
ეს თვე ხელს უწყობს ჯანსაღი ცხოვრების წესის პოპულარიზაციას — ფიზიკური აქტივობის, სწორი კვებისა და რეგულარული გამოკვლევების მნიშვნელობაზე საუბარს.
მხარდაჭერა გადარჩენილთათვის
კამპანია განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობს მათ, ვინც უკვე ებრძვის ან უკვე დაამარცხა დაავადება — მათი ისტორიები შთაგონების წყაროა სხვებისთვის.
გენდერული თანასწორობა და ხელმისაწვდომობა
მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში დღემდე არსებობს უთანასწორობა დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის ხელმისაწვდომობაში. ცნობიერების ამაღლება ხშირად ხდება სისტემური ცვლილებების წინაპირობაც.
ახალი ტენდენციები და გამოწვევები
კვლევები აჩვენებს, რომ ძუძუს კიბოს შემთხვევები ბოლო წლებში იზრდება ახალგაზრდა ქალებში (<50 წელი). ეს მიუთითებს იმაზე, რომ მხოლოდ ასაკობრივი სკრინინგი საკმარისი აღარ არის და საჭიროა ახალი მიდგომები — მოლეკულური კვლევები, გენეტიკური ტესტირება და ინდივიდუალური პრევენცია .ასევე, კამპანიების გავლენა რეალურია — კვლევები ცხადყოფს, რომ ოქტომბერში და შემდგომ თვეებში მნიშვნელოვნად იზრდება მაკრატორეფერალური გამოკვლევების რაოდენობა.

ვარდისფერი ოქტომბერი — ეს არის იმედის, ცნობიერებისა და ერთიანობის თვე. ის გვახსენებს, რომ პრევენცია ყოველთვის ჯობს მკურნალობას, რომ ერთი შემოწმება შეიძლება გახდეს გადამწყვეტი და რომ სიჩუმე არ უნდა იყოს არჩევანი.
ჩვენი, როგორც საზოგადოების პასუხისმგებლობაა, მხარი დავუჭიროთ ამ კამპანიას — ინფორმაციის გაზიარებით, გამოკვლევაში მონაწილეობით, მეგობრის წახალისებით ან უბრალოდ ვარდისფერი ლენტის ტარებით. ეს ყველაფერი შეიძლება იყოს ის პატარა ნაბიჯი, რომელიც გადაარჩენს ერთ სიცოცხლეს.
ვარდისფერი ოქტომბერი 2025 - მხარდაჭერის რეგისტრაციის ფორმა
#ვარდისფერიოქტომბერი #BreastCancerAwareness