ცნობილი ბალერინა მაია პლისეცკაია 2015 წლის 2 მაისს, დაბადების დღემდე რამდენიმე თვით ადრე გარდაიცვალა.
ბალეტისგან შორს მყოფმა ადამიანებმაც კი იციან მაია პლისეცკაიას სახელი. დიდი თეატრის პრიმა მე-20 საუკუნის მეორე ნახევრის გამორჩეული მოცეკვავეა და ჯერჯერობით ვერც ერთმა თანამედროვე ბალერინამ ვერ შეძლო მისი მოხდენილი იმიჯის დაჩრდილვა.
მაია მიხაილოვნა დიდ სცენაზე ბავშვობიდან ოცნებობდა. 1934 წელს, დეიდის წყალობით, ჩაირიცხა მოსკოვის ქორეოგრაფიულ სკოლაში. 1943 წელს მან წარმატებით დაასრულა სკოლა, მიუხედავად ომისა და რეპრესიებისა, რომლებიც შეეხო მის ოჯახსაც. იმავე წელს პლისეცკაია ჩაირიცხა დიდ თეატრში. დღეს იგი ითვლება არა მხოლოდ ერთ-ერთ ყველაზე ნიჭიერ მოცეკვავედ, არამედ ერთ-ერთ ყველაზე ტიტულოვან ბალერინადაც.
მაია მიხაილოვნას უყვარდა მისი წარმოუდგენელი არტისტიზმი, პლასტიკურობა და მადლი. დიდი ხნის განმავლობაში მას არ ჰყავდა ტოლი სცენაზე. რუსეთში პლისეცკაიას კერპად აქცევდნენ, დასავლეთში მის დიდებულებაზე ყველა საუბრობდა. ცნობილია, რომ ის მეგობრობდა დიზაინერებთან პიერ კარდენთან და ივ სენ ლორანთან და იყო მათი მუზაც. ბევრი ჩვენი თანამემამულე ოცნებობდა მაია მიხაილოვნას სტილის გამეორებაზე - ის ფულს არ იშურებდა თავისი გარეგნობისა და ლამაზი ტანსაცმლისთვის, ხშირად ყიდულობდა იმპორტირებულ ნივთებს შავი მარკეტინგის წარმომადგენლებისგან ზედმეტად გადაჭარბებულ ფასებში.
მაია პლისეცკაიას პირველი გატაცება იყო მისი სასცენო პარტნიორი დიდ თეატრში - ვიაჩესლავ გოლუბინი. მასთან ერთად ბალერინა ნახევარ განაკვეთზე მუშაობდა კონცერტებზე 1940-იანი წლების დასაწყისში. თუმცა პლისეცკაიას პირველი სიყვარული საკმაოდ სწრაფად გაქრა. 1947 წელს, პრაღაში ახალგაზრდული ფესტივალის წინ "გედების ტბის" რეპეტიციის დროს, პლისეცკაიამ შემთხვევით ჩაარტყა პარტნიორს იდაყვი ცხვირში. ამის შემდეგ მაიასთან ტანდემში აღარ გამოდიოდა. მათი რომანტიკული ურთიერთობა თანდათან გაქრა.
ცნობილია, რომ ბალერინასთან განშორების შემდეგ ვიაჩესლავმა სმა დაიწყო და ძალიან მალე დატოვა სცენა. თუმცა თავის მოგონებებში პლისეცკაია მას სითბოთი და სინაზით იხსენებდა: „სლავა გოლუბინი ჩემი პირველი სიყვარული იყო და ჩვენმა „გედებმა“ ორივესთვის რაღაც უფრო მეტი შექმნეს, ვიდრე რეგულარული ათწლეულის სპექტაკლები, მაგრამ მან დაიწყო დალევა და ამან გაანადგურა მისი კარიერაც და ცხოვრებაც. 30 წლის ასაკში გოლუბინმა თავი მოიკლა საკუთარ სახლში.“
შემდეგ პლისეცკაია შეხვდა ესპანდიარ კაშანს, მოცეკვავეს კორპუს დე ბალეტიდან, რომელიც მასზე 5 წლით უმცროსი აღმოჩნდა. გაკვეთილზე ბალერინამ შენიშნა ირანული ფესვების მქონე სიმპათიური მამაკაცი და თითქმის მაშინვე ჩაეფლო ახალ ურთიერთობაში.
თავად ბალერინა შეყვარებულთან სახლში ხშირად რჩებოდა და არ რცხვენოდა, რომ ასეთმა შეხვედრებმა ბევრი ჭორი გამოიწვია. „მაიას განსაკუთრებული ნიჭი ჰქონდა და სადაც უნდა ყოფილიყო, ყველამ იცოდა, რომ ის პირველი იქნებოდა“, - იხსენებს კაშანი ჟურნალისტებთან საუბარში. ესპანდიარისა და მაიას ურთიერთობამ მალე სერიოზული სახე მიიღო: ისინი მუდმივად ერთად იყვნენ და ოჯახებითაც მეგობრობდნენ. თითქოს ქორწილი უნდა დანიშნულიყო, თუმცა გაურკვეველი მიზეზის გამო პლისეცკაიამ გადაწყვიტა დაეტოვებინა საყვარელი ადამიანი და მისთვის არაფერი აეხსნა.
1956 წელს, ახლობლების გაფრთხილების გარეშე, მაია პლისეცკაია დაქორწინდა მარის ლიეპაზე, რომელსაც იგი ასევე შეხვდა დიდ თეატრში - ლატვიის კულტურის ფესტივალის დროს. როგორც ბალერინას ძმამ აზარი პლისეცკიმ აღწერა თავის წიგნში, მას უყოყმანოდ შეუყვარდა თავისზე 11 წლით უმცროსი მოცეკვავე: „შეუძლებელი იყო მარისით არ გატაცებულიყავი. მაღალი, დიდებული, სიმპათიური მამაკაცი, ძალიან თავდაჯერებული, კეთილშობილური, ევროპულად მოვლილი...“.
მაია პლისეცკაია მარის ლიეპაზე მხოლოდ სამი თვე იყო დაქორწინებული - განქორწინების შემდეგ მათ ერთად დაიწყეს ცეკვა.
დაახლოებით იმავე პერიოდში მაია მიხაილოვნა დაინტერესდა კგბ-თი. ამის მიზეზი ინგლისის საელჩოს მეორე მდივნის, ჯონ მორგანის გაცნობა გახდა. ცნობილია, რომ მამაკაცი თავად შეხვდა ბალერინას ერთ-ერთ კონცერტზე და რუსულად ესაუბრა, რათა აღფრთოვანება გამოეხატა ბალეტის მიმართ.
ამის შემდეგ დაწესდა თვალთვალი პლისეცკაიაზე. თუმცა თავად მაია მიხაილოვნამ, რა თქმა უნდა, უარყო ჯონთან ახლო ურთიერთობა. თავის მოგონებებში მან დაწერა, რომ მორგანს მხოლოდ რამდენჯერმე შეხვდა და მხოლოდ მესამე პირის თანდასწრებით. რამდენიმე წლის განმავლობაში პლისეცკაიას ეკრძალებოდა საზღვარგარეთ გამგზავრება.
მისი მეორე ქმარი, კომპოზიტორი როდიონ შჩედრინი, დაეხმარა პლისეცკაიას ჯაშუშის სტატუსის მოშორებაში. მასთან შეხვედრამ ფაქტობრივად ყველაფერი შეცვალა. ცნობილია, რომ მათი პირველი შეხვედრა ლილია ბრიკის სახლში 1955 წელს შედგა. იმ დროს შჩედრინი 22 წლის იყო, პლისეცკაია - 29 წლის. თუმცა მომავალ მეუღლეებს შორის ურთიერთობა მხოლოდ 1958 წელს დაიწყო, როდესაც დიდმა თეატრმა შჩედრინს შეუკვეთა სასცენო დიზაინი ბალეტისთვის The Little Humpbacked Horse. ფართომასშტაბიანი ნაწარმოების წინ შთაგონების ძიებაში კომპოზიტორმა გადაწყვიტა ბალეტის კლასში მისულიყო მოცეკვავეების საყურებლად. იქ, მანქანასთან, მან კვლავ დაინახა პლისეცკაია - შავი მჭიდრო ტანის კოსტიუმში - და მაშინვე შეუყვარდა ის.
„თავიდანვე შჩედრინმა ხელში აიღო სადავეები და მაიასთან ერთად მთელი ცხოვრება ოსტატურად უმკლავდებოდა მის უკონტროლო და სპონტანურ ხასიათს“, - წერს აზარი პლისეცკი თავის წიგნში.
ურთიერთობის დაწყებიდან დაახლოებით ექვსი თვის შემდეგ ბალერინა და კომპოზიტორი დაქორწინდნენ - დიდწილად იმისთვის, რომ ხელისუფლებას შეეწყვიტა მაია მიხაილოვნას ტანჯვა. პლისეცკაიამ და შჩედრინმა ერთად იცხოვრეს 57 წელი.
1962 წელს, მეორე ამერიკული გასტროლის დროს, ბალერინა შემთხვევით შეხვდა რობერტ კენედის. მან გულახდილად აღწერა თავისი მეგობრობა ამერიკელ პოლიტიკოსთან თავის მოგონებებში და ხაზგასმით აღნიშნა, რომ არასოდეს ჰქონიათ მეგობრობაზე მეტი. თუმცა, რა თქმა უნდა, იყო გარკვეული ჭორები. თეორია იმის შესახებ, რომ პლისეცკაია და კენედი საყვარლები იყვნენ, ჯერ კიდევ არსებობს.
კენედისთან ასეთმა ორაზროვანმა მეგობრობამ არ შეარყია პლისეცკაიას ქორწინება - იგი რამდენიმე ათეული წლის განმავლობაში ქმართან ბედნიერად ცხოვრობდა.
თუმცა, ზოგიერთი ცნობით, შჩედრინს მაინც მოუწია მსხვერპლის გაღება ცოლის ბედნიერებისა და კარიერის გულისთვის. ცნობილ ბალერინას სცენის დატოვება არ სურდა. მას ეშინოდა ფეხმძიმობისა და მშობიარობის გამო ფორმის დაკარგვის, რის გამოც წყვილს შვილი არ ჰყოლია.
დიდი თეატრის დატოვების შემდეგ პლისეცკაია მეუღლესთან ერთად საცხოვრებლად მიუნხენში გადავიდა, სადაც 2015 წელს გარდაიცვალა მასიური გულის შეტევით. საყვარელი მეუღლის გარდაცვალების შემდეგ როდიონ კონსტანტინოვიჩმა რამდენჯერმე მისცა ინტერვიუ და მაია მიხაილოვნას უწოდა დიდებული ქალი, რომელთანაც იგი უზომოდ ბედნიერი იყო მთელი ცხოვრების განმავლობაში.
50 წლის ვარსკვლავები, რომლებიც 20 წლით უფრო ახალგაზრდულად გამოიყურებიან