შამანს, რომელიც ცხოვრობდა 2500 წლის წინ, ბრალი ედება სტიქიურ უბედურებებში, ტერორისტულ თავდასხმებში, ეპიდემიებსა და ომებში. მდინარეები სუფთა წყლით, თოვლიანი მთის მწვერვალები, მწვანე ბალახი და ირგვლივ ქაოსური სიჩუმე - ტყუილად არ არის, რომ ალტაის უკოკის პლატოს „მშვიდ და იდუმალ“ ზონას უწოდებენ. აქ ხალხი არ ცხოვრობს და ტურისტები იშვიათად მოდიან. უკოკის პლატოს ყველაზე ხშირი სტუმრები არიან ისტორიკოსები და არქეოლოგები, რომლებიც აქ ვერტმფრენებით დაფრინავენ.
1993 წელს უკოკის პლატოზე არქეოლოგთა ჯგუფი ჩავიდა. მათ აინტერესებდათ ერთი უძველესი ბორცვი. თითქოს ამაში არაფერი იყო უჩვეულო, მაგრამ ბორცვი სხვებთან შედარებით საგრძნობლად დიდი იყო. გათხრების შედეგად მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ადამიანის ნაშთები - ეს ადგილი ოჯახურ სამარხს ჰგავდა. არქეოლოგებმა დაიწყეს უფრო ღრმად თხრა საყოფაცხოვრებო ნივთების საპოვნელად, რომლებიც უფრო მეტს იტყოდნენ იმ ეპოქის შესახებ, მაგრამ მათ გაცილებით საინტერესო აღმოჩენა ელოდათ წინ.
ისინი წააწყდნენ არა ფულს, თიხის დოქებს ან სამკაულებს, არამედ უზარმაზარ ყინულის კუბს, მის ცენტრში კი გოგონას მუმია იყო შემონახული. დაკრძალული ქალი მძინარე ბავშვის პოზაში იწვა - ფეხები მოხრილი ჰქონდა, ხელები კი მკერდზე ჰქონდა გადაჯვარედინებული. მეცნიერებს არ სურდათ ყინულის დნობამდე ლოდინი, ამიტომ დაიწყეს მისი გადნობა მდუღარე წყლის დახმარებით. ამის გამო მუმია ოდნავ დაზიანდა. სხვა მხრივ ის ძალიან კარგად იყო შემონახული, იმის გათვალისწინებით, რომ მისი ასაკი იყო დაახლოებით 2,5 ათასი წელი.
ყინულის მთლიანად მოშორების შემდეგ არქეოლოგებმა მუმიის გვერდით აღმოაჩინეს ექვსი ცხენის ჩონჩხი. თავად გოგონა აბრეშუმის პერანგში იყო გამოწყობილი, თავზე კი დეკორაციებით მორთული გვირგვინი ედო. მუმიის გამხმარი კანი ტატუებით იყო დაფარული.
იმისდა მიუხედავად, რომ მუმია უკიდურესად უცნაური იყო, არქეოლოგებს ჰქონდათ მეცნიერული ინტერესი და არანაირი მისტიკური აღტაცება. ამიტომაც, თავიდან არავინ აქცევდა ყურადღებას უკოკის პრინცესასთან დაკავშირებულ იდუმალ მოვლენებს.
მკვლევარები მუმიის კუნძულიდან გატანას ცდილობდნენ, როდესაც ის ძლიერმა მიწისძვრამ შეძრა. თვითმხილველების თქმით, ეს არ ჰგავდა ჩვეულებრივ სტიქიას. ძლიერად წვიმდა რამდენიმე საათის განმავლობაში. ღრუბლები ისე ჩამოიწია და ისე ბნელოდა, რომ მზის კვალიც კი აღარსად ჩანდა. ყინულის პრინცესას ცხედარი ვერტმფრენში ჩადეს, მაგრამ ფრენის დროს ერთ-ერთი ძრავა გაფუჭდა. მსხვერპლი არ ყოფილა - პილოტმა სასწაულებრივად მოახერხა სადღაც შუა ტყეში დაშვება, მაგრამ უსიამოვნებები ამით არ დასრულებულა.
მუმია მიიტანეს რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის ციმბირის ფილიალში და დაიწყო მისი შესწავლა. ალთაის რესპუბლიკაში კი წყალდიდობა და გვალვა არ წყდებოდა. არქეოლოგებმა პრინცესას ცხედარსა და სტიქიებს შორის კავშირი ვერ ნახეს, მაგრამ ადგილობრივები ყველანაირ უბედურებაში მათ ადანაშაულებდნენ.
2003 წელს საშინელმა მიწისძვრამ პლატო და უახლოესი სოფლები თითქმის მიწასთან გაასწორა. სახლები დაინგრა, გზები დაიშალა, ხეები დაიბზარა და მთებიდან უზარმაზარი ლოდები ცვიოდა.
დაახლოებით ამავე დროს, მეცნიერებმა მოახერხეს პრინცესას საიდუმლოს ამოხსნა. გოგონა ეკუთვნოდა პაზირიკის საზოგადოების საშუალო ფენას და იყო შამანი ან საკულტო მსახური - აქედან აიხსნებოდა მისი ტატუებიც. როგორც ჩანს, ის მკერდის კიბოთი გარდაიცვალა.
მკვლევარები დღემდე უარყოფენ ყველა ვარაუდს, თითქოს მუმიის დარღვეულ სიმშვიდეს შეუძლია გამოიწვიოს გლობალური კატაკლიზმები. ისინი ამტკიცებენ, რომ უკოკის პლატოზე გათხრები მე-20 საუკუნის შუა ხანებიდან მიმდინარეობს და მრავალი ათწლეულის მანძილზე რეგიონში ყველაფერი მშვიდად იყო.
ადგილობრივ მოსახლეობას ამის საკუთარი ვერსია აქვს. ისინი დარწმუნებულნი არიან, რომ შეწუხებული პრინცესა ერთიმეორის მიყოლებით ანადგურებს მსოფლიოს - იწვევს კატაკლიზმებს, ომებს, ეპიდემიებს...
რამდენიმე წელია, მოსახლეობა სასამართლოს გზით ითხოვს პრინცესა უკოკის ცხედრის დაკრძალვას იმ იმედით, რომ ამის შემდეგ მსოფლიოში სტაბილურობა და მშვიდობა დადგება, მაგრამ ჯერჯერობით ყველა მცდელობა უშედეგოა.
მუზეუმის თანამშრომლები ამბობენ: არ არის საჭირო ამაში რაიმე საიდუმლო მნიშვნელობების ძებნა - უბრალოდ, მუმია უძველესია და ასეთი ზომები ხელს უწყობს მის დაცვას განადგურებისგან.
თუმცა ბოლომდე გაურკვეველია - ყველაფერი ზებუნებრივ ატმოსფეროშია ან პრინცესას საიდუმლო ნამდვილად არ არის ამოხსნილი - მაგრამ ბევრმა, ვინც მოახერხა მუმიის ნახვა, აღიარა, რომ როგორც ჩანს, ამქვეყნიური სიცივე დადის. მისი სარკოფაგის ირგვლივ და საერთოდ არ გინდა მის ირგვლივ გაჭიანურება.