ჰედი ლამარის ბრწყინვალე გონება: ჰოლივუდის მსახიობი, რომელმაც GPS და WI-FI გამოიგონა - Marao

"ჩემი აზრით, ადამიანების გარეგნობაზე უფრო საინტერესო მათი გონებაა" - ეს სიტყვები ამერიკელ მსახიობსა და გამომგონებელ ჰედი ლამარს ეკუთვნის. ქალი, რომელიც ერთ დროს მხოლოდ თავისი სამსახიობო ნიჭითა და არაამქვეყნიური სილამაზით იყო ცნობილი, წლების შემდეგ ხალხს გენიოსად მოევლინა - 2017 წელს გადაიღეს დოკუმენტური ფილმი Bombshell: The Hedy Lamarr Story, საიდანაც ირკვევა, რომ 1941 წელს ლამარმა შექმნა სიხშირის გამავრცელებელი ტექნოლოგია, რაც ჯი-პი-ესის, ვაი-ფაისა და ბლუთუზის წინამორბედი გახდა - სერვისების, რომლებსაც დღეს მსოფლიოში მილიარდობით ადამიანი იყენებს.

ჰედი ლამარი

 ჰედვიგ ევა მარია კისლერი 1914 წლის 9 ნოემბერს ვენაში დაიბადა.  იგი წარმოშობით უმაღლესი კლასის ებრაული ოჯახიდან იყო; მისი მამა, გერჰარდტ კისლერი , ბანკის დირექტორი იყო, ხოლო დედა, ლეოპოლდინი, პიანისტი. ჰედის ბავშვობა ჩამოუყალიბდა ხელოვნებისადმი, განსაკუთრებით მუსიკისა და მსახიობობისადმი ღრმა ინტერესი.

 16 წლის ასაკში იგი პირველად გამოჩნდა ფილმში "Geld auf der Strasse" (1930), რასაც მოჰყვა მომდევნო ნამუშევარი "ექსტაზი" - ფილმმა ჰედის პოპულარობა გაზარდა, ცნობილი გახდა საკამათო სცენით, რომელშიც ის შიშველი გამოჩნდა.

• "მოდის, მოდის აბეზარა" "ჩემო ფისუნია", "თბილისიც ხომ სიმღერაა" " შემოდგომის ნისლია" - გაიანე დოლიძე, ქალი, რომლის ხმაც მთელი საქართველოსთვის ნაცნობია 
• ჭკვიანი ჰედი: პირველი ეროტიკული ფილმების ვარსკვლავი, რომელმაც GPS და WI-FI გამოიგონა 

1937 წელს ჰე ცოლად გაჰყვა ფრიდრიხ მანდლს , საბრძოლო მასალის ავსტრიელ მწარმოებელს. მანდლი გავლენიანი ფიგურა იყო - მეუღლეს თავისუფლებას უზღუდავდა, მაგრამ ამ დროის განმავლობაში ჰედიმ ბევრი რამ შეიტყო ინჟინერიის შესახებ, განსაკუთრებით ქმრის საბრძოლო მასალის ბიზნესთან დაკავშირებით.

ქორწინებიდან გაქცევის შემდეგ, ჰედი ემიგრაციაში წავიდა შეერთებულ შტატებში, სადაც ხელი მოაწერა კონტრაქტს MGM- თან. მისი ამერიკული ფილმის დებიუტი შედგა "ალჟირში" (1938), სადაც ჰედიმ მშვენიერი და იდუმალი ლოლას როლი შეასრულა. სილამაზე  მისი საფირმო ნიშანი გახდა. ის ხშირად თამაშობდა ეგზოტიკურ ან ფატალურ როლებს, როგორიცაა "სამსონი და დალილა" (1949) და "ზიგლერის სამყარო" (1941).

გამოგონება

კომპოზიტორი ჯორჯ ანთეილი, რომელიც გერმანელი იმიგრანტების ვაჟი და ლამარის მეზობელი იყო, ცდებს ატარებდა მუსიკალური ინსტრუმენტების ავტომატურ კონტროლზე, რაც მის მიერ Ballet Mecanique-ისათვის დაწერილ მუსიკას შეიცავდა, რომელიც თავდაპირველად ფერნანდ ლეგერის 1924 წლის აბსტრაქტული ფილმისათვის დაიწერა. ამ მუსიკას რამდენიმე პიანინო სჭირდებოდა, რომლებიც ერთდროულად დაუკრავდნენ.

• თურ­ქე­თის ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე მდი­და­რი ქა­ლი - მი­ლი­ო­ნე­რი მა­ტილდ მა­ნუ­კი­ა­ნი ბორდელების უდიდესი ქსელის მფლობელი იყო 

1941 წლის ივნისში ანთეილმა და ლამარმა ერთად წარმოადგინეს საიდუმლო კომუნიკაციის სისტემის (secret communication system) იდეა. მან ჯორჯ ანთეილთან ერთად შექმნა მოწყობილობა, რომელიც ომის დროს მოკავშირეებს შორის წარმოებულ რადიო-კომუნიკაციებს ნაცისტებისგან იცავდა. ჰედი ლამარს ერთი ცენტიც კი არ მიუღია იმ მრავალმილიარდიანი დოლარის ღირებულების ინდუსტრიიდან, რომელსაც მან გზა გაუკვალა. 

მიუხედავად მისი გამოგონების წარმატებისა, ლამარის სამსახიობო კარიერა 1950-იან წლებში იკლებდა, ნაწილობრივ მისი ასაკისა და ჰოლივუდის ცვალებადი ბუნების გამო. 

მისი, როგორც მეცნიერის რეპუტაცია საზოგადოებამ დიდწილად შეუმჩნეველი დარჩა მისი სიცოცხლის განმავლობაში.

ჰედი ლამარი გარდაიცვალა  2000 წლის 19 იანვარს , 85 წლის ასაკში.